Zapraszam Cię na drugą część wywiadu z Radkiem z Lutyni. Kontynuujemy rozmowę o jego 200 metrowym całorocznym domu z bali drewnianych. Na nagraniu wspominamy także o metrażu tego tego projektu. Posłuchaj co Radek może Ci powiedzieć po kilku latach użytkowania domu z bali.
Zapraszam na film!
00:20 Ogrzewanie w domu Radka poprzez użycie pompy ciepła: wady i zalety oraz koszty.
Sławek:
Sławek: O jakiś średnich kosztach rocznych jesteś w stanie powiedzieć.
Radek: Już mówię. Ten dom ma 200 m 2, 125 dołu, 75 góry. Tam jest sypialnia, łazienka i garderoba. To miesięcznie w okresie grzewczym trzeba wydać na ogrzewanie ok 270 zł.
Sławek: ok, w sezonie?
Radek: W sezonie plus wiadomo, 200 zł kosztuje, bo są 2 telewizory, kuchenka, to wszystko jest na prąd. Wychodzi 450 zł.
Sławek: A samą wodę pompa też grzeje?
Radek: Tak, tylko wiadomo, że pompa ciepła robi temperaturę ok 24 stopnie i ona musi być dogrzana, ale to nie jest też jakaś duża różnica temperatur. Podnieść o 10 stopni do podłogówki, do ogrzewania podłogowego, to nie jest tak źle. Nie ma już mocnego poboru prądu.
Sławek: Czyli ogrzewanie wody i domu można myśleć, że się mieścicie w ok 2 tyś rocznie?
Radek: W okresie grzewczym trzeba dodać jeszcze eksploatację bez ogrzewania. To mamy 170 zł. W okresie grzewczym płace ok 450 zł za prąd, to cały dom jest. A bez okresu grzewczego, gdzieś tak od maja, kwietnia to wychodzi 200 zł za prąd.
Sławek: Bo pompa ciepła też troszkę z prądu korzysta.
Radek: Tak, ale nie obciąża ją tak, jak w okresie zimowym. Jakby dwa razy więcej. I tak się opłaca, bo to wychodzi na rachunki, tak jak patrzyliśmy zużycie gazu to wychodzi w okolicach 900 zł, prądu to też by kosztował z 750 – 110 zł.
02:11 Panele fotowoltaiczne jako nowoczesna forma ogrzewania. Porównania z innymi metodami.
Sławek: Jasne, teraz dużo osób rozważa też panele fotowoltaiczne jako wsparcie.
Radek: Już mówię, nie opłaca się to. To miałem badane przez osobę bardzo mocno kompetentną z rodziny, która to sprzedaje i powiedziała do mnie, że jak dotacja jest, to jest ok. Bez dotacji się nie opłaca. Trzeba zapłacić 35 tyś złotych. Taki jest koszt fotowoltaiki. Jak to przekalkulujesz na prąd, policzysz sobie, to musisz mieć x lat…
Sławek: Z fotowoltaiką też trzeba podejść troszkę inaczej, inaczej się funkcjonuje, w ciągu dnia trzeba by było troszkę więcej rzeczy porobić, typu prania itp, żeby wykorzystać tą energię prosto ze słońca.
Radek: To jest fajne, bo to jest proekologiczne niby, ale z drugiej strony trzeba wyrzucić te 35 tyś zł, a to nie jest mało, jak podzielimy sobie miesięczny koszt prądu, to mamy 10 lat prądu.
Sławek: Tak, ale jak mówimy o pompie ciepła i odwiertach jeszcze to też jest niemały koszt, bo to z 50 tyś lekko, jak nic kosztuje.
Radek: Nie, nie już teraz jest taniej.
Sławek: Z odwiertami pionowymi?
Radek: Tak, teraz jest taniej, teraz już by wyszło ok. 40 tyś., ale jest nowe rozwiązania. Jak myśmy wiercili, to weszło nowe rozwiązanie pompy zewnętrznej, która działa na wymienniku ciepła, czyli powietrzna. Tu sąsiad akurat ma ją zrobioną, nie ma tych odwiertów, a kosztuje 24 tyś. Jest się do przodu od te odwierty, a do -15 stopni działa.
Sławek: Jest troszkę mniej wydajna, aczkolwiek ta różnica w cenie jest warta uwagi.
Radek: Jest bardzo korzystna, bo jednak te 19 tyś zostaje za odwierty, a do -15 stopni działa tak, jak pompa nasza. A u nas tych mrozów powyżej -15 a tak dużo nie ma, żeby był tak stratny. Użytkuje to już drugi rok i jest bardzo zadowolony. Jest tak samo zadowolony, jak ja, a jednak te odwierty kosztują różnie, bo od 15 do 20 tyś, więc to nie jest mała kwota. Chociaż ta technologia idzie do przodu i coraz tańsze to jest, bo 10 lat temu kosztowało to 80 tyś. Teraz kosztuje to 40 tyś, może za parę lat będzie to kosztowało 20 tyś., ale tak, czy inaczej te odwierty są drogie, bo to jest urządzenie, które musiało wwiercić się.
04:30 Wykonawca domu Radka – co wchodziło w zakres jego prac?
Sławek: Tak, ale jeszcze jak mówimy o wykonawcy, to jak dużo było na Twojej głowie? Czy wykonawca zrobił po prostu bryłę i potem metodą gospodarczą wszystko robiliście?
Radek: Wszystko, to jest dobry mój kolega, zrobił mi cały dom i zrobił mi dach. To było po jego stronie, do tego wziąłem firmę zewnętrzna do hydrauliki, bo chciałem mieć to dobrze zrobione, właśnie to do pompy ciepła. Chciałem mieć to dobrze zrobione, nie gospodarczą, bo to nie są żarty, bo jak coś strzeli, jak jakiś Pan Jan Kowalski zrobi, chociaż nie obrażam wykonawców, jednoosobowych firm, ale jak zrobi, a potem mi strzeli, to potem się będę z nim szarpał o gwarancję, to tutaj jednak zapłaciliśmy normalne pieniądze, takie uczciwe i jest zrobione przez firmę zewnętrzną. I uważam, że dobrze to zrobiła, bo to funkcjonuje. Elektryka – już mniejszy problem, bo tutaj za dużo bajerów nie ma. Są to położone prosto kable elektryczne bez jakiś cudów, np. klaskanie, żeby się zapalało. Tego nie zrobiliśmy, bo to było robione 8 lat temu. Ta technologia była bardzo droga, takie innowacje. Teraz jest ona dużo tańsza. Teraz każdy sobie robi takie inteligentne domy z różnymi elektronicznymi bajerami.
Sławek: Dużo rzeczy z Chin można zamówić.
Radek: No można, sam ściągam różne rzeczy. W każdym bądź razie tego nie robiliśmy, jest prosta elektryka. Jeśli chodzi o ogrzewanie, jest jeszcze dodatkowo kominek. Na dole ogrzewa salon i do góry grawitacyjnie jest puszczone na sypialnię. Jak jest puszczone na sypialnię, to jest ukrop, jak się włączy, to trzeba wszystkie okna dachowe otwierać, a mamy ich 8 na poddaszu, bo taka wizja była i te okna dachowe trzeba otwierać.
Sławek: 4 z tej i 4 z tamtej?
Radek: 4 nad głową w sypialni, tam z boku są w garderobie 3 i tam jeszcze jest 4, w łazience jest następne. No jest tych okien trochę. No i trzeba otwierać, bo tu jest tak gorąco, jak kominek się rozgrzeje, ale czasami się przydają. Dogrzewa się, ale jest to takie dodatkowe ogrzewanie.
Sławek: Bardziej dla klimatu, czy bardziej w srogich warunkach, żeby dogrzać?
Radek: Dla klimatu, bo pompa jest wydajna, bez problemów, na dole w zimie jest 22 stopnie i to jest tak optymalnie, bo też żeby nie było za gorąco.
Sławek: Na dole też mamy, podejrzewam ogrzewanie podłogowe?
Radek: Podłogowe, na górze mamy kaloryfery. Kaloryfery są na górze takie duże, bo do pompy ciepła one muszą mieć dużą kubaturę, żeby oddać to ciepło.
Sławek: Żeby oddać tą niższą temperaturę.
Radek: Dokładnie, są duże, naprawdę duże, bo tam kaloryfer mam chyba z 2,5 metra jeden w garderobie. Ale jak do tego w kominku zapalimy, to jest upał straszny.
07:22 Płyty OSB jako element usztywniający ściany. Porównanie z płytami g-k.
Sławek: Fajną rzeczą jest to, co powiedziałeś jeszcze przed kamerami, że zastosowałeś też płyty OSB jako usztywnienie ścian od wewnątrz. Mało kto to robi, ale jest to fajny element pod kątem trwałości.
Radek: Tak, dlaczego nie karton –gips? Karton –gips to tragedia. Uderzymy i od razu dziura jest. W Polsce się robi jedną warstwę karton –gipsu, ogólnie powinno się robić dwie na zakładkę. I wtedy to ma sens.
Sławek: Zgadza się.
Radek: A po taniości robimy jedną i myślimy, że to jest dobrze. Nieprawda. To trzeba robić na zakładkę. Ja już czytałem na ten temat. Dowiedziałem się różnych rzeczy.
Sławek: To jest troszkę słaba ściana.
Radek: Jest to słaba ściana, a jednak płyta OSB była lepsza. Musieliśmy powycinać w OSB płycie, żeby powycinać w tej płycie np. pod jętki stropu i powsadzać, to kolega musiał się mocno namęczyć. To była ciężka praca, ale jest otynkowane to i mamy normalnie fajną ścianę. Uderzymy, oprzemy się i nic się nie dzieje, ubrudzi się.
Sławek: Teraz jest ciekawa kombinacja, robi się płyty OSB i płyty g-k, gdzie płyty g-k kręci się na płyty OSB i wtedy takie połączenie też już jest trwałe.
Radek: Jest dobre, bo jest twarde.
Sławek: Nie kalkulowałem, jak się mają tynki do g-k, ale podejrzewam, że g-k wychodzi taniej, jakby ktoś chciał oszczędzić na tym temacie. Tak mi się wydaje. Kręcić do płyty OSB.
Radek: Ja miałem to zarzucone tynkiem bardzo szybko. Mój kolega to zrobił w ciągu 4 dni, dookoła cały dom w środku, po obrysie. To bardzo szybko zrobił, więc myślałem o tym, ale chyba wyszło taniej. W dobrej kwocie miałem to położenie tynku, ja to chyba kalkulowałem w ten sposób też żeby zrobić. Chociaż w łazience kafelki są, dlatego i dlatego jest kręcona ściana karton –gips, żeby to jednak prostsze było. Lepiej żeby się trzymały te kafelki.
Sławek: Czyli płyta OSB, g-k i dopiero kafelki?
Radek: Tak jest zrobione.
09:15 Wielkość domu, liczba pomieszczeń i ich rozmieszczenie.
Sławek: Mówisz o 200 metrach, tak, około? Ile mamy pomieszczeń na dole?
Radek: No niewiele.
Sławek: Może, jak będziesz miał możliwość, to jakiś rzut będziesz miał.
Radek: Mamy duży salon, jeden pokój, drugi pokój i łazienkę dużą, gdzie też miał być pokój i łazienka, ale został zrobiony, jak to się nazywa salon łazienkowy. Jest duża łazienka, która ma 20 metrów.
Sławek: Każdy robi pod swoje potrzeby.
Radek: Mamy dwójkę dzieci, więc wystarczy. Górę mamy swoją, wystarczy nam. Z tej łazienki miał być wydzielony pokój, ale ja tutaj nie wymyślałem, żona miała siłę przebicia i powiedziała, że chce mieć dużą łazienkę i zrobiłem dużą łazienkę.
10:01 Bale użyte do budowy domu. Wielkość, rodzaj, metody uszczelnienia.
Sławek: ok, to dalej będę skakał w takim razie po tematach, bale mamy tutaj na poziomie szerokości 20 cm na 25?
Radek: Tak, jakoś tak.
Sławek: Własne pióra i pomiędzy jest uszczelnienie z czego, pamiętasz?
Radek: Normalnie powinna być taśma, ale jest pianka niskoprężna.
Sławek: Ok. Jak na dom robiony 8 lat temu to… dopiero teraz wielu producentów zmienia to na piankę.. Ale nie wstrzykiwana, tylko z taśmy?
Radek: Wstrzykiwana, ale tamta też jest, bo jest wpuszczana, oprócz tego.
Sławek: To teraz jest, jak przy ciepłym montażu okien, że jest taśma rozciągana i ona się bardzo ładnie rozpręża.
Radek: Ale ona Ci nie wejdzie tak, jak tamta, bo tutaj była pianka i na to bal był składany, czyli od razu ona się rozprężała i idealnie się dopasowywała. Lepiej się dopasuje, bo jest korytko.
Sławek: Korytko pomiędzy piórami.
Radek: Tak, dokładnie. Kolega tyle tych domów postawił i mówił, że to jest najlepsza metoda uszczelnienia.
Sławek: Jest to temat sporny. To jest Twoje zdanie, ponieważ wielu producentów przechodzi na tą piankę rozprężną, z racji tego, że ona cały czas ma tą pracę, w zależności od tego, jak bal się dokształca, dosiada itd. Pianka rozprężna, jak ja wstrzykniesz, to ona się przylepia i często przy większych rozwarciach bala, może po prostu popękać. Ale nikt precyzyjnych badań na ten temat nie prowadzi.
Radek: No właśnie, ja mam tego kolegę, którego szanują bardzo mocno i jego wiedzę na ten temat i nic na nie pęka, więc chyba jest ok. Tej pianki było tyle, co trzeba, a też uszczelnia i też pracuje.
Sławek: A z ciekawości, miałeś okazję robić badania kamerą termowizyjną zimą?
Radek: Nie. Tak, żeby zobaczyć…
Sławek: Czy ewentualnie są jakieś miejsca do poprawienia, jak to wygląda, bo czasem się inwestorzy pokuszą o coś takiego. Widać, czy jest jeszcze coś do poprawienia.
Radek: Ja mieszkam i tak samo, mam stare samochody i motory i nimi jeżdżę. Nie pucuje ich, tylko nimi jeżdżę.
Sławek: Czyli jesteś z założenia praktykiem.
Radek: Tak. Ja to mówię, że pies mi tu masakrę robi od 1,5 roku, niszczy mi wszystko. A kojca nie chcemy.
12:38 Problemy napotkane na etapie budowy domu.
Sławek: Czy podczas samej budowy domu były problemy, albo w trakcie eksploatacji, o których warto by było wspomnieć, żeby ustrzec kogoś na przyszłość?
Radek: Przede wszystkim musi być dobra osoba, która to robi. W tym czasie, który jest złapać dobrych pracowników to jest problem.
Sławek: Mówisz generalnie, czy bardziej się skupiasz na wykonawcy?
Radek: Generalnie, ogólnie, bo to jest problem. Jeśli ktoś będzie mieć słabą ekipę, albo osobę słabo kompetentną, to współczuje, bo się nerwów naje tyle, że będzie musiał brać antydepresanty. Tak to wygląda. To składał mój kolega z bratem, którego ściągnął z gór. Ci górale są solidni. Nie są może super czyści, bo widziałem na różnych budowach, co robią, ale oni pracują od 6 do godziny 20 i to non stop. I co jest zadziwiające, każdy wie, co ma robić. Tam nie ma kierownika budowy, który mówi, co mają robić.
Sławek: Oni też mają pracę wyjazdową i często to jest aspekt taki, że chcą po prostu zrobić szybko, zwinąć się i wracać do siebie.
Radek: Mają w ogóle tryb koczowniczy.
Sławek: Tak, to nie jest łatwa praca.
Radek: Ci nasi górale jeżdżą po całej Polsce, a żona zostaje z dziećmi. Muszą być dobrzy pracownicy, bo jak nie to słabo to widzę.
14:26 Dla kogo jest dom z bali? Jego zalety.
Sławek: Komu być polecił dom z bali?
Radek: Ja bym wszystkim polecił. Ja uważam, że to jest dom niszowy, bo za dużo ich nie ma. Tu ktoś wybuduje, tam ktoś wybuduje. Jest inny, tak samo, jak są inne samochody. Każdy kupuje coś indywidualnego, bo chce mieć inny samochód. Tak samo buduje inny dom. To jest trwały dom, jak wiemy. Jest ciepłym domem, ciepłym pod względem charakteru. Nie ma betonu takiego mocnego, to też jest zależne od gustu ludzi. Są gusta i guściki, jeśli komuś się podoba twarde, nowoczesne wnętrze, to to robi. Ale tu też można zrobić twarde, nowoczesne wnętrze to jest kwestia indywidualna.
Sławek: Staram się tymi nagraniami też to pokazać. Pokazuje cały przekrój domów z bali. Od góralszczyzny, po nowoczesne bryły.
Radek: Oczywiście. Jak np. ktoś mi mówi, ale masz dom góralski w środku. Ja mówię: jeżdżę po różnych pensjonatach np. Zakopane i różnie i daleko mi od góralszczyzny. Jak ktoś nie ma pojęcia, jak wygląda góralszczyzna, to mówi jest góralszczyzna. Tak to wygląda. Jest zrobiony tak, żeby nie było za dużo drzewa. I tak jest to drzewo, dużo tego drzewa egzotycznego w środku, takich rzeźbionych rzeczy indywidualnych, których się nie kupi normalnie. Nie ma szans, ale też jest normalnie, np. kafelki.
Sławek: Dużo osób wrzuca domy z bali do jednego worka, że dom z bali to generalnie góralszczyzna, generalnie bale okrągłe i tyle.
Radek: Właśnie tak.
Sławek: Trzeba pokazywać, że tu jest różnorodność duża.
Radek: Ktoś tam mi mówi, że w domu z bali mieszkacie, do nas, jak turysty, a ja mam dom z bali. Pokazuje i mówią: ale dachówkę macie, ale zniszczyliście. A oni sami obecnie mają produkcję blachotrapeza. Ja się pytam, to co dachówka lepsza, ewidentnie estetyka jest lepsza w stosunku do blachotrapeza, więc o czym my tu mówimy? Dom drewniany, trzeba dbać, hałasuje, bo na wietrze bardzo mocno hałasuje.
16:44 Rodzaje poszyć dachowych stosowanych w domach z bali.
Sławek: Jest teraz, od kilku ładnych lat alternatywa – blachodachówka z kruszywem granitowym. Nie wiem, czy słyszałeś? Dość sensowne poszycie.
Radek: Tak, widziałem, tak samo zaczęli w Zakopanym, tam w tych górach używać.
Sławek: I to konserwator zabytków dopuszcza jako zamiennik.
Radek: Tak, dopuszcza, bo jeszcze one mają kształty.
Sławek: I to nie jest zwykła blacha, bo ona ma tą posypkę i to dość fajnie wygląda.
Radek: Tak, bardzo fajnie wygląda.
Sławek: Ale blachotrapez, tak jak mówisz, robi tylko blachę, ona jest tylko przetłoczona na ten wzór i koniec.
Radek: Tak, widziałem to, co mówisz, bo widziałem to z posypką i widziałem w kształcie gontów, czyli to już robi robotę. Jest na pewno tańsze.
Sławek: To jest całkowicie kręcone do poszycia dachowego.
Radek: Na pewno będzie tańsze od dachówki, ale będzie trwalsze, może nie od dachówki, ale będzie trwalsze ogólnie. Bo rzecz jest w naciągnięciu. Ten blachotrapez, dlatego oni też dużo z Zakopanym go stawiają, ponieważ jeśli jest blachodachówka, to ona jest naciągnięta, ona jest całkiem inną technologią robiona. A blachotrapez jest nienaciągana i ona jest bardziej wytrzymalsza. Tańsze i wytrzymalszy jest blachotrapez, dlatego to wrzucają tam. Chociaż już teraz odchodzą na ten gont blaszany posypany posypką, właśnie tak, jak mówiłeś.
Sławek: Tam jest kilka firm, które robią to i też troszeczkę w różnych technologiach, też gwarancja na to jest duża. To jest ciekawy temat.
Radek: Idziemy do przodu. Kiedyś robiliśmy tak, teraz robimy tak. Ta technologia musi iść do przodu chociaż trochę. Nieraz jest droższa na początku, a później jest tańsza i wychodzi lepiej.
18:23 Co by zmienił właściciel domu z bali – Radek, gdyby miał budować swój dom jeszcze raz?
Sławek: Czy drugi raz, jakbyś miał wybudować dom z bali, czy coś byś zmienił, nie mówię tylko o technologii, ale i o projekcje, o układzie w środku.
Radek: Większe bale bym zrobił. Grubsze.
Sławek: Ok i tylko to?
Radek: Tylko to.
Sławek: Układ pomieszczeń byś zostawił?
Radek: No wiadomo, byłoby więcej pomieszczeń.
Sławek: Sama bryła budynku? Coś byś zmienił?
Radek: Nie, jest ok. To jest parterówka z poddaszem użytkowym. Co prawda nie rozumiem tego, że dom parterowy to dom parterowy, ale dom parterowy z poddaszem użytkowym to już nie jest dom parterowy. Jakieś dwie rzeczy się zaprzeczają, prawda. Ale jak tak to nazywają, to niech tak będzie.
Sławek: A czemu grubsze bale?
Radek: Bo ładniejsze są, tylko dlatego.
Sławek: I też dalej były by płaskie czy okrągłe?
Radek: Takie bym zrobił. Tylko byłyby dwa razy większe. Byłyby wyższe i szersze. Zdecydowanie. Bo tak wygląda toporniej, a mi się to podoba. I strefę przymarzania masz do 10 cm, ale spokojnie i tak wytrzyma. Po to jest ocieplenie, żeby było cieplej i lepiej. Później energia elektryczne, przecież to wszystko kosztuje. Ale jak jest dobrze izolacja zrobiona, to jest wszystko super. Są wtedy efekty, takie, że w zimie jest ciepło, a w lecie jest zimno. I o to tu chodzi.
Sławek: Dobrze Radek, dziękuje bardzo za rozmowę i za poświęcony czas.
Radek: Nie ma problemu.
19:56 Zaproszenie do subskrypcji.
Sławek: Podoba Ci się to wideo? Daj łapkę w górę, a jeśli chcesz więcej nagrań pomocnych przy budowie domów z bali, pomóż mi proszę i zasubskrybuj ten kanał, a ja w ten sposób będę wiedział, że warto działać dalej. Dzięki.
Dzięki i do usłyszenia.
Do kolejnego filmu!
