Projektuj z głową! Nietrafione decyzje mogą Cię sporo kosztować…
Zacznę prosto z mostu – projekt domu z bali należy powierzyć projektantowi, który zna się na tym i ma spore doświadczenie. Projekt domu to bardzo skomplikowana sprawa. Na tym w zasadzie mógłbym zakończyć ten artykuł, ale rozważmy wszystkie argumenty „za” i wyjaśnijmy sobie raz na zawsze, dlaczego lepiej zaufać profesjonaliście. Zobacz, na co powinieneś zwracać uwagę przy projektowaniu domu z bali. Jak wybrać architekta domu z bali? To nie jest łatwe!
Co zyskujesz zatrudniając profesjonalnego projektanta?
Doświadczony projektant wprawiony w projektowaniu domów z bali, a nie tylko zwykłych domów murowanych, z całą pewnością zadba o zoptymalizowanie projektu, co wpłynie nie tylko na jakość wykonania, parametry cieplne, ale końcowe koszty budowy.
Czas, pewność, pieniądze – jeszcze Ci mało? Nie jest to żadna tajemnica, że lepiej zrobić coś raz i porządnie niż poprawiać w nieskończoność.
Często mamieni niską ceną oddajemy projekty w ręce osób, które nie znają się na rzeczy. OK! Na początku będzie to niewielki koszt. Ale teraz pomyśl o wszystkich poprawkach i zmianach, które będziesz musiał nanieść, w razie jakichkolwiek problemów.
Wszystkie błędy wyjdą dopiero na etapie budowy i nagle okaże się, że nie zgadza się szerokość przejścia na komin w elementach stropu czy dachu, lub któryś element balowy zasłania na przykład wyjście kanalizacji i trzeba kuć w fundamentach. A to tylko nieliczne przykłady, kiedy coś może pójść nie tak. W konsekwencji i tak zgłosisz się do profesjonalisty, który weźmie swoją gażę a poprawki kosztują więcej!
Jak wybrać architekta domu z bali? Oczywiście na rynku są przynajmniej dwa biura projektowe domów z bali DOM-PROJEKT oraz MÓJ-DOM, które oferują niską cenę i stosunkowo wysoką jakość. Pamiętaj jednak, że są to projekty tzw. katalogowe. W dalszym etapie trzeba będzie taki projekt zaadaptować, czyli wrysować w działkę, uwzględnić m.in. grząskość terenu, siłę wiatrów, miejsce przyłączy itd. Te biura mogą pewne rzeczy uwzględnić za dodatkową opłatą, np. wspomnianą siłę wiatru i rodzaj dachówki, co przełoży się na optymalne obliczenia grubości elementów konstrukcyjnych domu!
W większości przypadków Inwestorzy angażują projektanta adaptującego projekt. Zazwyczaj jest on z okolicy lub z województwa, w którym leży Twoja działka. Taka osoba może zorganizować dla Ciebie wszelkie dokumenty potrzebne do pozwolenia na budowę. Jeśli wybrałeś już wykonawcę, dobrze aby ten podał projektantom swoją technologię budowy. Zostanie to od razu naniesione w dokumentacji.
Doświadczony projektant zminimalizuje ryzyko błędów
Poniższe informacje będą dla Ciebie wskazówką, na co zwrócić uwagę przy współpracy z projektantem Twojego domu. Jeśli ten proponuje Ci niekorzystne rozwiązania, które opisuję poniżej, to znak, że powinieneś być bardziej wyczulony na to co mówi i musisz rozważyć za i przeciw takich rozwiązań (najlepiej także z wykonawcą konstrukcji domu). Jeśli projektant idzie w zaparte i nie chce nawet dyskutować, polecam go zmienić. Szkoda Twoich pieniędzy, czasu i nerwów na ambicjonalne potyczki z tym fachowcem. Argument: “pracuje w branży wiele lat i wiem” nie zaliczałbym do trafionych.
Pierwszym, bardzo istotnym elementem projektu jest odległość okien od wewnętrznych i zewnętrznych narożników. Optymalną minimalną wartość przyjmuje się od 50 cm do 60 cm. Same narożniki to ważny element całej konstrukcji. Między innymi to one trzymają ściany razem i na swoim miejscu. Warto mieć na uwadze to, że ich osłabienie negatywnie wpływa na trwałość znacznej części domu. Jak są dokładnie wykonywane opisuję w kolejnych artykułach. Metod jest przynajmniej kilka i nie musi być to dokładnie opisane przez twórcę Twojego projektu. Doświadczony projektant z pewnością o tym wie.
Konkretne wskazówki projektu bez błędów
Szczelne i trwałe narożniki domu z bali są skomplikowane do wykonania. To właśnie tu najczęściej popełniane są błędy wykonawców. Sprawny projektant może ograniczyć te i inne błędy do minimum. Jak to zrobić? Najlepiej:
-
zaprojektować dom w kształcie prostokąta lub kwadratu
– wtedy uzyskamy tylko 4 narożniki, a to najmniejsze ryzyko popełnienia błędów przez fachowców. Oczywiście jeśli Twoje oczekiwania co do bryły domu nie są bardziej wymagające. Wszelkie „dodatki konstrukcyjne” projektant może uwzględnić stosując technologię lekką (nie z bali a z tzw. konstrukcji szkieletowej), wówczas większość wykonawców zastosuje (konsultując z Tobą i przedstawiając odpowiednie opcje) elewację z odpowiedniej imitacji bali, która jest wykonana z desek. Rozwiązanie to pozwoli zaoszczędzić Ci sporo pieniędzy (w zależności od dodatku i stosowanej technologii budowy), a dobrze wykonane będzie pewniejsze pod kątem szczelności i trwałości;
-
dobrze jest unikać stosowania wewnętrznych narożników
– to spory wyczyn dla wykonawcy, aby takie miejsce wykonać szczelnie (a przy nieodpowiedniej technologii niemal niemożliwe bez dodatkowego ocieplenia ściany). Musisz pamiętać, że złożone załamania ścian np. wielokątne, w większości wypadków firm wykonawczych nie będą szczelne w satysfakcjonujący dla Ciebie sposób. Ponadto, taka złożoność konstrukcji generuje spore koszty z racji skomplikowania, a także ocieplenia w dalszym etapie budowy.
Przykłady wewnętrznych narożników w domach z bali:
-
zaplanuj odpowiednio wszelkie zadaszenia
-usytuowanie np. balkonu bezpośrednio nad wypustem wielokątnym, czy wystającym wiatrołapem, będzie stwarzało bardzo duże wyzwanie dla większości wykonawców. Pod podłogą tarasu będzie trzeba zmieścić i odpowiednio wykonać szczelne zadaszenie z odpowiednim spadkiem, aby woda czy śnieg nie stały w jednym miejscu!
W trakcie eksploatacji, przy takim rozwiązaniu wpadają różnej maści zabrudzenia (liście, gałęzie i pył gromadzony przez lata). Jeżeli bardzo chcesz mieć balkon na piętrze, podpowiedz projektantowi, aby pod nim już nie było części mieszkalnej parteru, tylko taras lub po prostu ziemia Twojej działki;
-
weź pod uwagę rozmiary domu
– aby uniknąć drobnych nieporozumień, najlepiej jest, aby projektant uwzględnił rozmiary elementów domu (szerokości i wysokości bali oraz metody ich łączenia – choć nieobowiązkowo). Zmiana wysokości bali może spowodować różnice w finalnej wysokości całej zabudowy. Nie jest to jednak bardzo znaczący problem, gdyż domy z bali osiadają w zależności od poziomu wilgotności zastosowanego materiału;
-
dostosowuj szerokość okien do możliwości technologicznych
-maksymalna zalecana szerokość pojedynczego otworu to od 350 cm do 450 cm, przy czym projektant/konstruktor uwzględnia odpowiednią ilość materiału nad oknem, aby ten udźwignął ciężar stropu przenoszony przez elementy konstrukcyjne;
-
zadbaj o rozmieszczenie okien
-dobrze, aby pomiędzy oknami, zwłaszcza wysokimi na około 2 m był odpowiedni odstęp, wynoszący minimalnie 60 cm. To samo tyczy się odległości od narożnika domu ścian zewnętrznych/nośnych. Zapewni to większą stabilność tego odcinka ściany.
Stabilność tą w znacznej mierze zapewniają także odpowiednie belki pionowe (tzw. węgary albo ramiaki) montowane w otworach okiennych i drzwiowych, o czym piszę w innym artykule. Zbyt wąski odstęp pomiędzy oknami wypełniony krótkimi balami, często powoduje krzywienie się takiej ściany oraz okien do niej przymocowanych! Dobrze, abyś takie miejsce skonsultował z wykonawcą i spytał, czy daje gwarancję poprawnego wykonania;
-
zastosuj wewnątrz ścianki wykonane w technologii lekkiej
-zamiast zazwyczaj droższych działowych ścian balowych, zastosuj wewnątrz ścianki wykonane ze wspomnianej już technologii lekkiej. Konstrukcję kolejnego piętra i ciężaru dachu udźwigną odpowiednio rozstawione słupy i dodatkowe belki (tzw. podciągowe). Takie rozwiązanie nie będzie ograniczało aranżacji przestrzeni w Twoim domu. Ścianki działowe projektant dowolnie będzie mógł ustawiać. Nie będzie też problemu z ukryciem wszelkich instalacji (wodnej, grzewczej i elektrycznej). Pamiętaj jednak, że odstępy pomiędzy wspomnianymi słupami będą ściśle uzależnione od wyliczeń konstruktora (współpracuje z projektantem lub jest tą samą osobą). Zazwyczaj maksymalne odstępy między słupami to 400 cm – 450 cm;
-
pamiętaj o maksymalnych długościach bali
-wykonawcy w swojej ofercie mają różne maksymalne długości swojej bali. Zazwyczaj ich maksimum to 12-13 metrów długości. Wynika to często z dostępności materiału, a także możliwości typowego transportu. Zatem dla domów, które mają ściany dłuższe niż 12 m (a jeśli wykonawca stosuje krótsze bale) stosuje się odpowiednie łączniki bali. Zwróć na to uwagę projektantowi. On powinien to skonsultować z wykonawcą i uwzględnić odpowiednie rozwiązanie;
-
upewnij się, jak liczona jest wysokość do sufitu w Twoim domu
-pamiętaj, że w domu z bali może być ona liczona do elementów konstrukcyjnych, i/lub do sufitu właściwego (płaskiej części pomiędzy belkami konstrukcyjnymi). Odpowiednia wysokość średniej wielkości domu to w około 260 cm – 280 cm, liczona do elementu konstrukcyjnego. Naturalny kolor drewna sprawia wrażenie ciężkości całego sufitu. Zatem bez zmiany koloru i uwzględnienia odpowiedniej wysokości może się okazać, że po wybudowaniu domu będziesz zawiedziony brakiem „oddechu”. Będziesz zmuszony np. pomalować sufit na jasny kolor, aby poprawić negatywne odczucia związane z za niskim sufitem;
Podsumowując
Zdaję sobie sprawę, że pewne zagadnienia mogą być dość trudne, zwłaszcza na początku drogi przy budowaniu domu z bali, dlatego warto, abyś zapamiętał o tych poradach i miał je na względzie współpracując z fachowcami. Zasygnalizuj dany problem projektantowi i nie bój się pytać, ani sugerować rozwiązań. W końcu to Twój dom i Ty za niego płacisz!
Są to najczęstsze przykłady, kiedy doświadczony projektant może już na etapie projektu ograniczyć koszty budowy. A nie tylko o pieniądze chodzi. Chodzi też o Twoje bezpieczeństwo i komfort mieszkania. Działaj rozważnie i pamiętaj o moich radach.